Net als alle andere wezens op aarde, hebben mensen honderdduizenden jaren lang hun leven ingericht op het ritme van de natuur. En omdat we altijd buiten waren, zijn onze lichamelijke en geestelijke behoeften daar nog steeds op ingesteld. Wist je bijvoorbeeld dat we meer tinten van de kleur groen kunnen zien dan van iedere andere kleur in het kleurenpalet? Een geoefend oog voor groen was vroeger zeer handig om onze omgeving te duiden.

Tegenwoordig gebruiken we al dat soort oervaardigheden nauwelijks meer. Want hier zitten we dan. Binnen. Achter een scherm aan deadlines te werken, targets te halen, projecten te managen en artikelen te lezen. Hoe ver we het ook hebben geschopt en hoe belangrijk en verrijkend ons moderne werk ook mag zijn, ons lichaam is gestresster dan ooit. Wetenschappers zijn het erover eens dat ons menselijk lichaam simpelweg niet is ingesteld op de huidige prikkelmaatschappij. Het aantal burnouts neemt hierdoor explosief toe.

Richard Louv, auteur van het boek The Nature Principle, stelt zelfs dat we collectief lijden aan natuurtekort dat ons mentaal, fysiek en spiritueel beschadigt. Zitten we dan voorgoed vast in ons ongezonde werkritme? In eerste instantie leggen maar weinig mensen de link tussen werken en een lange boswandeling of een plons in de rivier. Maar wat zou er gebeuren als we ons moderne leven en onze natuurlijke behoeften eens wat vaker zouden combineren?

We moeten opladen

Arnold Bakker specialiseert zich als hoogleraar arbeidspsychologie aan de Erasmus-universiteit in de factoren waardoor we het beste kunnen presteren op ons werk. Hij maakt zich zorgen over de grote toename in stress en burnouts. “Moderne stressoren op het werk kunnen flink verraderlijk zijn. In tegenstelling tot vroeger in de natuur, waar gevaar vrij direct was, is het nu een stress die sluipenderwijs haar intrede doet. We merken het soms pas als het te laat is.” Volgens Bakker maken we het onszelf in Nederland misschien nog wel moeilijker dan in andere landen. Hij zegt: “In Nederland hebben we een bedrijfscultuur waarin we heel veel werk moeten verzetten in een korte tijd. In Spanje bestaat de siësta en als je naar Amerika kijkt, wordt er enorm geleuterd bij de koffie en zijn mensen wel present maar minder actief. Nederlanders ontspannen te weinig. Het is zeer belangrijk om ons hart en hoofd regelmatig op te laden.“

Het goede nieuws is dat steeds meer mensen én bedrijven zich realiseren dat een werkklimaat met een betere balans tussen binnen en buiten gewoon hard nodig is. Wellnessprogramma’s, excursies, ‘heidagen’ en trainingen op mooie buitenlocaties moeten onderdeel gaan worden van de bedrijfscultuur. Kijk alleen al naar het hippe woord ‘workation’; een verbastering tussen werk en vakantie. Steeds meer bedrijven vergaderen soms aan het strand, of doen een overnachting in een hotel in het bos waarin je zakelijke meetings en buitenactiviteiten afwisselt. Kan de buitenlucht ons inspireren? En biedt het oplossingen om op een moderne manier te werken terwijl we recht doen aan onze natuurlijke oorsprong en behoeften?

Mens en natuur dichter bij elkaar

Tom van de Beek weet het wel zeker. Van de Beek noemt zich ‘ecopreneur’. Als echte ‘natuurman’ probeert hij mensen en de natuur dichter bij elkaar te brengen. Hij bouwt caravans om tot kantoorruimtes en geeft ‘natuurworkshops’ aan bedrijven. Af en toe is het wel even omschakelen voor werknemers of werkgevers om zich buiten kantoor te begeven. Van de Beek: “Het is wel grappig hoor, soms ontvang ik mensen die in pak, of zelfs op hoge hakken aankomen. En ja, dan staan ze opeens in de blubber. Ha! Maar al heel snel maakt dat niet meer uit. Het zorgt ervoor dat collega’s elkaar eens van een andere kant zien. Het mooiste is wanneer natuurfenomenen mensen nieuwe inzichten geven.

Bijenvolk

Een voorbeeld hiervan is wanneer een organisatie eens ter inspiratie op bezoek gaat bij een hele andere organisatie: namelijk een bijenkorf. Van de Beek: “Ik neem bedrijven graag mee naar de bijenkasten. Een bijenvolk bestaat namelijk niet uit individuen, maar vult elkaar aan”. Van de Beek vervolgt: “In principe heeft iedere bij een eigen skill set. Hiermee vervullen ze een onmisbare functie bij het maken van honing. Als je als organisatie kijkt naar je eigen organismen, in letterlijk zin, zou je iedereen een aantal taken moeten geven die elkaar aanvullen en versterken. Soms beseffen mensen hierna dat hun bedrijf te veel als ‘losse eilandjes’ fungeert. Ik merk dat mensen zodra ze een connectie voelen met de natuur, meer verbanden gaan zien, creatiever worden en zich beter kunnen concentreren.”

Minder impulsieve beslissingen

Van de Beek heeft gelijk. Onderzoek toont aan dat de natuur aantoonbare positieve effecten heeft op, nouja, bijna alles. Zo komt in de wetenschap naar voren dat we ons in de natuur beter kunnen concentreren en hierdoor creatievere oplossingen voor problemen verzinnen. Onderzoekers van de Universiteit van Michigan lieten een groep studenten twee keer een wandeling maken; één keer in de stad, en één keer in het bos. Wat bleek? De groep die in het bos wandelde, scoorde wel twintig procent hoger op een geheugentest dan de groep die in de stad bleef. Een ander interessant onderzoek van de Vrije Universiteit van Amsterdam toonde aan dat blootstelling aan de natuur er voor zorgt dat men minder impulsieve beslissingen neemt en opeens meer waarde hecht aan lange termijn doelen! Stimulerend dus, voor het bedenken van nieuwe visies, missies, of duurzame strategieën voor je bedrijf.

Maak de natuurtijd wel doelgericht

Naar buiten gaan met collega’s om werk en natuur af te wisselen is dus goed voor onze aandacht en voor ons brein. Maar bevordert het ook de onderlinge sfeer tussen collega’s? Hiervoor heeft professor Bakker nog wel wat tips.

“Met collega’s activiteiten in de natuur ondernemen is goed. De functies van dat soort sociale bijeenkomsten is dat het een groepsgevoel creëert en dat je samen aan complexe problemen kunt werken in een inspirerende omgeving. Als er vergaderingen gehouden worden in een meeting room, is het ideaal om die te onderbreken met bijvoorbeeld een lange wandeling waarin je het probleem verder bespreekt. Ook natuuractiviteiten die niets met werk te maken hebben, kunnen het groepsgevoel binnen het bedrijf versterken.” Maar, zo zegt professor Bakker, “deze moeten wel gestructureerd verlopen.” Bakker vervolgt: “Beleef functionele buitenavonturen, zodat je niet gaat ouwehoeren of kliekjes gaat vormen.” Zeker bij de meetings met overnachtingen in het pakket, is het volgens professor Bakker zaak dat je de vrije tijd zo gericht mogelijk besteedt. “Denk hierbij aan activiteiten als kanoën, speuren of een spel in de buitenlucht.” Hoe vaak een bedrijf op een mooie workation zou moeten gaan volgens Bakker? “Een of twee keer per jaar zou een goed gemiddelde zijn!”